Lalibela

Na 24 uur reizen zijn we in Lalibela aangekomen.
Helaas bleek dat wij de aansluitende vlucht van Addis naar Lalibela wel gehaald hadden maar onze bagage niet. Die wordt dus morgen nagebracht. Niet zo fijn omdat je je toch graag nog verfrist, maar dat hoort er nu eenmaal bij. We zijn weer even terug in de tijd. Het is hier 2007 omdat men een andere jaartelling heeft. Ook de datum wijkt af, maar we zijn er nog niet uit welke datum we leven. Waarschijnlijk ergens begin januari, alhoewel ze hier een paar dagen geleden kerstmis hebben gevierd. Dat doen ze hier op 9 januari namelijk.
De eerste plaats waar wij neer strijken is Lalibela. Lalibela is eigenlijk een relatief klein plaatsje voor de bijzondere bezienswaardigheden die hier te zien zijn. In feite kun je zeggen dat Lalibela een open lucht museum is van kerktypes. Deze rotskerken zijn in zijn geheel uitgehouwen uit de rotsen en staan dus eigenlijk onder grond. Ze zijn honderden jaren oud maar nog steeds in gebruik.

We maken vandaag kennis met de enjera. Dat is een soort pannenkoek. Hierop alles soorten vlees, sausjes en groenten. Je trek een stukje van de pannenkoek af en pakt daarmee iets van het vlees, groenten etc. We hebben het in Nederland ook wel gegeten, maar de pannenkoek ziet er hier toch anders uit ( grijzer van kleur) en smaakt ook anders. Het wordt gemaakt van teff (dit is een graansoort die alleen nog in Ethiopie wordt geteeld en gebruikt) en smaakt een beetje zuur. In de middag gaan we eerst naar de plaatselijke bank om wat euro' s te wisselen. Het is weer een apart ritueel. 1 birr is ongeveer 4 ct waard. Dus wanneer we 400 euro omwisselen hebben we ineens een heel dik pak geld in onze handen. We besluiten dan ook maar eerst de reisleider z'n portie te brengen zodat het stapeltje weer een normale omvang krijgt. Aansluitend bezoeken we de zeer drukke markt. Het is een markt zoals je deze mag verwachten in Afrika. Veel kleding en andere gebruiksvoorwerpen en zelfs vee. Vooral jonge kinderen spreken je op de markt aan met de smoes dat ze hun Engels graag met je willen oefenen, maar waar het uiteindelijk om draait is dat ze wat geld van je willen hebben voor hun "studie". Ze willen allemaal arts of onderwijzer wordt. Als dat toch eens werkelijkheid zou kunnen worden.... Daarna terug naar ons "hotel" om nog even de ogen te sluiten, want daar zijn we echt aan toe. Tegen zessen gaan we naar een restaurantje om wat te eten. We krijgen een heerlijke maaltijd voorgeschoteld van vers geroosterd geitenvlees.

Zondag
Vandaag vroeg uit de veren. Er is in de kerk van Lalibela een speciale kerkdienst ter ere van de gedenkdag van Libanos ( de heiligste monnik van de Ethiopische kerk).
Na een vluchtig ontbijt lopen we in 20 minuten naar de kerk. Deze ligt in de rotsen en is zoals men dat noemt semi monolitisch ( uit de rotsen gehakt maar nog een klein beetje vast aan berg)
volgens de legende is deze kerk in een nacht gebouwd. Onze reisleider heeft voor ons een witte sjaal geregeld die we over onze schouder slaan. Het toont respect. Bij de kerk zien we op de rotswand heel veel in het wit geklede mensen staan. Wanneer we vanaf de rotswand naar beneden kijken krijgen we zicht op het kerkje en het pleintje voor de kerk. Het pleintje staat helemaal vol met eveneens overwegend in het wit geklede mensen.
Vanaf de rotswand krijgen we een mooie indruk van het spektakel. In het midden op de trap naar de ingang van het kerkje een groepje in gouden gewaden (kazuifel) geklede priesters en een groepje oudere in zwart geklede mannen. De zwart geklede mannen (dabtara's) dansen en maken ritmisch geluid met een "rammelaar". Een van de in goud geklede priesters heeft een in doek gewikkelde tabot op zijn hoofd. Een tabot is een kopie relikwie van de Ark des Verbonds.
De dienst is al om een uur of 5 begonnen. Op het moment dat wij komen zijn ze dus al een aardig tijdje met de dienst bezig. En dat is ook wel een beetje aan de priesters te zien. Regelmatig zie je dat ze de slaap uit hun ogen zitten te wrijven.
Van tijd tot tijd worden de mensen enthousiast en dan volgt een ritmisch geklap en maken de vrouwen de bekende gil geluidjes.
Maar je wilt toch liever nog dichter bij staan. De gids leidt ons door menigte heen door een heel smal paadje tussen de rotsen door naar het lager gelegen plein. Al heel snel staan we op de eerste rij ongegeneerd foto's van alles te maken. Men vind het allemaal goed dat we zo maar voor kruipen of bij mensen in het zichtveld staan en dan ook nog ongegeneerd foto's van de plechtigheid en de aanwezigen maken. Om ons heen lopen twee priesters met een houten Ethiopisch kruis. Met het kruis worden de mensen over hun lichaam gewreven. Het lijkt er op dat sommigen aangeven dat de priester op een bepaalde plek van hun lichaam moet wrijven. Dus verwacht men er kennelijk een genezende werking van. De laatste handeling zijn 2 kussen op het kruis. Nadat de hogepriester zijn speech van zeker 20 minuten heeft gehouden wordt de dienst afgesloten. Aansluitend mogen wij, nadat we onze schoenen hebben uitgetrokken ook nog even binnen in de kerk kijken. Eerlijk gezegd stelt de binnenkant niet zoveel voor. De ruimte heeft de grootte van een grote huiskamer. Er staan wat schilderijen en daar is alles dan ook mee gezegd. Maar de gelovigen kijken daar uiteraard heel anders tegen aan. Indien een gelovige geen tijd heeft om de kerk in te gaan dan wordt als teken van respect de muur gekust.

Inmiddels loopt het tegen het einde van de ochtend dus besluiten we eerst maar wat te gaan eten. Daar moet je hier wel voorzichtig mee zijn. Buiten het feit dat het scherp kan zijn hebben de porties een dusdanige omvang dat je er makkelijk met z'n tweeën van kan eten.

Na het eten splitst de groep zich in tweeën en gaan we nog meer uit de rotsen gehakte kerken bezoeken. Bij allen kan gezegd dat de buitenkant indrukwekkend is maar de binnenkant niet zoveel voorstelt. De laatste kerk die we bezoeken is de mooiste en meest bijzondere kerk van allemaal, de Bet Giyorgis (huis van Sint Joris). Het is een bijzonder gezicht wanneer je aan komt lopen en ineens een monolitische kerk in de vorm van een kruis in de grond ziet liggen.
Men heeft hier 23 jaar over gedaan en in totaal zijn er 40.000 arbeiders mee bezig geweest. Eigenlijk niet eens zo lang als je bedenkt dat alles wat uitgehakt werd weer naar boven afgevoerd moest worden. In de rotsen ligt ook nog een skelet van een pelgrim. Dat er per kerk ongeveer 40 priesters beschikbaar zijn kunnen wij ons al lange tijd niet meer voorstellen.

We gaan terug naar het hotel waar inmiddels de koffers zijn gearriveerd. Met een douche spoelen we de stof van vandaag van ons af. Na een heerlijke buffetmaaltijd gaan we weer vroeg onder de wol. Morgen staat ons meer kerken te wachten